1.ความหมายและองค์ประกอบของเทคโนโลยีสารสนเทศ

เทคโนโลยี (technology) หมายถึง การประยุกต์เอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ความจริงเกี่ยวกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มาทำให้เกิดประโยชน์ต่อมวลมนุษย์

สารสนเทศ (information) หมายถึง ข้อเท็จจริงที่ได้ผ่านการประมวลผลและนำมาใช้ประโยชน์ตามความต้องการ

เทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology : IT) หมายถึง การประยุกต์เอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาจัดการสารสนเทศที่ต้องการ

เทคโนโลยีสารสนเทศประกอบด้วยเทคโนโลยีสำคัญ 2 สาขา คือ

1)     เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์(computertechnology) เป็นเทคโนโลยีเพื่อการจัดการสารสนเทศ ได้แก่ การรวบรวมและการตรวจสอบข้อมูล การประมวลผล และการดูแลรักษาข้อมูล เพื่อให้ได้สารสนเทศตามที่ต้องการ

2)     เทคโนโลยีสื่อสารโทรคมนาคม (communication technology) เช่น ระบบโทรศัพท์ วิทยุโทรทัศน์ อินเทอร์เน็ต       เป็นต้น

2.การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ มีดังนี้

              2.1 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านการศึกษา ได้แก่ VDO, E-Book, e-library, e-learning

              2.2 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านธุรกิจ พาณิชย์และสำนักงาน จำแนกได้ดังนี้

                           1) การพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์(e-commerce) คือ การทำกิจกรรมทางธุรกิจผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ในทุกช่องทาง เช่น อินเทอร์เน็ต โทรศัพท์ เป็นต้น

                           2)สำนักงานอัตโนมัติ (office automation) เป็นการนำเอาเทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น คอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ มาช่วยในการปฏิบัติในสำนักงานทำให้เกิดประสิทธิภาพและความสะดวกรวดเร็วมากขึ้น

              2.3 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านสาธารณสุขและการแพทย์

                           1) ระบบแพทย์ทางไกล (telemedicine)

                           2) ระบบการปรึกษาแพทย์ทางไกล (medical consultation)

              2.4 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านการเกษตร มีดังนี้

                           1) ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System : GIS) เป็นระบบการจัดการข้อมูลเกี่ยวกับพื้นที่ในระบบคอมพิวเตอร์โดยข้อมูลที่จัดเก็บ เช่น ทรัพยากรดิน น้ำ ป่าไม้ สัตว์ป่า เป็นต้น

                           2) เว็บไซต์ที่เผยแพร่ข้อมูลทางเกษตร

              2.5 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้ดาวเทียมสำรวจทรัพยากรธรรมชาติบนพื้นผิวโลกและมหาสมุทร

2.6 การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศด้านอื่นๆ เช่น การติดต่อสื่อสาร การจัดสร้างเครือข่ายโทรคมนาคมต่างๆ เป็นต้น

3. ลักษณะสำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศ

                           1) เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยทำให้การทำงานรวดเร็ว ถูกต้อง และแม่นยำ

                           2) เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยให้การบริการกว้างขวางครอบคลุมทั่วประเทศจนถึงทั่วโลก

                           3) เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยให้การดำเนินการในหน่วยงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น

                  4) เทคโนโลยีสารสนเทศช่วยอำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน เช่น การพิมพ์เอกสารต่างๆด้วยคอมพิวเตอร์ การใช้อุปกรณ์สื่อสารต่างๆ เป็นต้น

4. ผลกระทบของเทคโนโลยีสารสนเทศ

              4.1 ผลกระทบทางบวกของเทคโนโลยีสารสนเทศ

                           1) ด้านคุณภาพชีวิต ได้แก่

·      ใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มาช่วยให้เกิดความรวดเร็วและประสิทธิภาพในการทำงาน

·      ใช้ระบบโทรมนาคมในการสื่อสารที่รวดเร็ว เช่น การใช้โทรศัพท์มือถือ

·      นำเอาเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในด้านการแพทย์ เช่น เครื่องเอกซเรย์ เครื่องมือผ่าตัด

2) ด้านสังคม มีดังนี้

·      ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจากสังคมอุตสาหกรรมเป็นสังคมสารสนเทศ

·      ทำให้เกิดสังคมเสมือน เป็นกลุ่มคนที่มีความสนใจในเรื่องเดียวกัน

3)     ด้านการเรียนการสอน

·      สร้างโปรแกรมจำลองสถานการณ์ต่างๆ ทำให้นักเรียนเข้าใจเนื้อหาบทเรียนได้อย่างชัดเจน

·      ทำให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต (lifelong learning)

4.2 ผลกระทบทางลบของเทคโนโลยีสารสนเทศ

              1) คุณภาพชีวิต มีดังนี้

·      โรคที่เกิดจากการใช้งานคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน เช่น ปวดหลัง ปวดคอ ปวดไหล่ ปวดมือ

·      โรคทนรอไม่ไหว (Hurry Sickness) เกิดกับผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ต ทำให้เป็นคนหงุดหงิด ใจร้อน เครียดง่าย มีความอดทนลดลง เป็นต้น

·      เกิดความเครียดจากการเลือกใช้ข้อมูลและสารสนเทศที่มีอยู่มากมาย

              2) ด้านสังคม มีดังนี้

·      การขาดทักษะทางสังคม

·      การเกิดอาชญากรรมคอมพิวเตอร์มากขึ้นและรุนแรงขึ้น

              3) ด้านการเรียนการสอน เช่น การใช้อินเทอร์เน็ตในทางที่ผิด จำเป็นมีการอบรมจริยธรรมควบคู่ไปด้วย